Welkom bij het algoritmekader!¶
TL;DR
Algoritmes en AI bieden kansen, maar ook risico’s. Om ervoor te zorgen dat algoritmes en AI op een verantwoorde manier gebruikt worden en publieke waarden gewaarborgd zijn, maken we een interactief Algoritmekader, zodat organisaties in alle fasen van de levenscyclus van algoritmische en AI-toepassingen praktische handvatten hebben en weten aan welke vereisten zij zich moeten houden.
De invloed van digitalisering is overal merkbaar in ons persoonlijke en zakelijke leven: het internet, smartphones, apps en online platformen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks bestaan. Dat geldt ook voor hoe de overheid haar werk doet. Het gaat daarbij niet alleen om het aanbieden van digitale dienstverlening, maar ook om hoe de overheid beslissingen neemt. Algoritmes en AI bieden hierbij kansen, maar ook risico’s.
Het is niet altijd herleidbaar wanneer algoritmes en AI gebruikt worden en of in die gevallen publieke waarden gewaarborgd zijn en hoe dat gebeurt. Specifiek voor de overheid geldt dat het voor burgers en ondernemers duidelijk moet zijn wanneer een algoritme is gebruikt in besluitvorming, vooral wanneer dat potentieel impact heeft iemand zijn situatie. Bovendien is belangrijk dat beslissingen niet worden ervaren als ‘black box’.
Het Algoritmekader¶
Waardengedreven met algoritmes en AI werken, betekent dat er aandacht moet zijn voor zaken als:
- rollen en verantwoordelijkheden (governance);
- risico’s op bias/discriminatie vroegtijdig detecteren;
- het veilig kunnen verweken van gegevens;
- de uitvoering van mensenrechtentoetsen (zoals IAMA’s);
- adequate inkoopvoorwaarden afspreken voor algoritmes die de overheid inkoopt bij derden.
Aan deze opsomming zie je al dat op een verantwoorde manier met AI en algoritmes werken niet de verantwoordelijkheid is of kan zijn van één enkele professional in een organisatie. Het vraagt bewustzijn en adequaat optreden van alle betrokkenen. Van data scientists en beleidsmedewerkers, tot inkopers en bestuurders. En voor elk van deze professionals zijn andere vereisten en maatregelen relevant. Daarom maken we een Algoritmekader dat voor elk van deze professionals op een praktische manier te raadplegen is. Waarbij ze niet stranden in een overload aan informatie, maar kunnen vinden wat voor hen nuttig is.
Bij het bouwen aan het Algoritmekader maken we zoveel mogelijk gebruik van wat er al is: vereisten uit wet- en regelgeving en standaarden, maatregelen uit de praktijk (best practises) en instrumenten. Het kader brengt dit samen op een logische manier in een interactieve kennisbank. Zodat overheden in alle fasen van de levenscyclus van algoritmische en AI-toepassingen praktische handvatten hebben. Het kader wordt een praktisch hulpmiddel om algoritmes en AI verantwoord te kunnen inzetten en te voldoen aan de (minimale) vereisten die wet- en regelgeving daaraan stellen.
De informatie in het Algoritmekader is logisch aan elkaar gekoppeld, zodat gebruikers interactief door de informatie kunnen navigeren. Je kunt starten vanuit de levenscyclus van een algoritme, de bouwblokken, de vereisten, maatregelen of rollen via het navigatiemenu. De informatie is 'gelaagd' opgebouwd. Dat betekent dat je kunt doorklikken om meer gedetailleerde informatie te raadplegen. Je kunt ook de zoekbalk gebruiken. Daarnaast is het binnenkort mogelijk om een PDF-export te maken van de informatie op deze website.
We werken open en samen aan het Algoritmekader; iedereen kan deze ontwikkeling volgen en eraan bijdragen. We werken samen met verschillende overheidsorganisaties en kennisinstellingen. Wil je hier meer over weten, lees dan verder op de pagina waar we dit toelichten.
Disclaimer
Het Algoritmekader is volop in ontwikkeling. Het is mogelijk dat je zaken in het kader tegenkomt die niet af of soms zelfs fout zijn. Mocht je denken dat er iets niet klopt, laat het ons weten via GitHub. We werken stap voor stap naar een inhoudelijk zo correct en dekkend mogelijk Algoritmekader.
Eerdere versies van het algoritmekader¶
Zie het Implementatiekader dat in juni 2023 naar de Tweede Kamer is verzonden.
Bijdragen aan het algoritmekader?¶
We ontwikkelen het Algoritmekader op een open manier via GitHub. Bekijk de ontwikkelomgeving van het Algoritmekader en lees onze Contributing Guidelines.
Heb je een vraag of opmerking?¶
Neem contact op via GitHub of stuur een email naar algoritmes@minbzk.nl.
Wil je op de hoogte blijven?¶
Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief over algoritmes.