Verwerking van persoonsgegevens moet rechtmatig plaatsvinden

ProbleemanalyseOntwerpDataverkenning en datapreparatiePrivacy en gegevensbescherming

Vereiste

De verwerking van persoonsgegevens moet rechtmatig plaatsvinden.

Toelichting

De verwerking van persoonsgegevens moet rechtmatig plaatsvinden, wat betekent dat de verwerking gebaseerd moet zijn op één van de wettelijke grondslagen die zijn geformuleerd in artikel 6 Algemene Verordening Gegevensbescherming. Persoonsgegevens mogen alleen worden verzameld voor specifieke, duidelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden. Het is niet toegestaan om deze gegevens verder te verwerken op een manier die niet verenigbaar is met deze oorspronkelijke doeleinden.

Bij het verwerken van persoonsgegevens ten behoeve van de ontwikkeling en gebruik van algoritmes en AI moet worden onderzocht of dit kan worden gebaseerd op één van de verwerkingsgrondslagen. Het is van belang dat wordt uitgewerkt welke persoonsgegevens waarvoor worden verwerkt en op basis van welke grondslag. Hierbij kan worden gedacht aan persoonsgegevens ten behoeve van trainingsdata, voor het genereren van output of, indien (juridisch) mogelijk, voor het uitvoeren van een onderzoek naar onbewuste vooringenomenheid.

Bronnen

Bron
Artikel 5 lid 1 onder a en b AVG
Artikel 6 lid 1 onder b AVG
Artikel 6 AVG
Overweging 39 en 45 AVG

Wanneer van toepassing?

Risico

Het risico wanneer persoonsgegevens niet op een rechtmatige manier worden verwerkt (verzamelen van gegevens valt hier ook onder), is dat er niet aan de AVG wordt voldaan. Er worden dan onrechtmatig persoonsgegevens verwerkt, waarmee privacy van personen in het geding komt. Ook kan het leiden tot hoge boetes voor organisaties, en kan een datalek plaatsvinden.

Maatregelen

AllenGovernancePublieke inkoop

Maatregel	Uitleg
Bespreek de vereiste met aanbieder of opdrachtnemer	Ga met aanbieder of opdrachtnemer in gesprek over in hoeverre invulling is gegeven of kan worden gegeven aan de vereiste.
Het doel voor het verwerken van persoonsgegevens met een algoritme of AI-systeem is welbepaald en omschreven.	Persoonsgegevens mogen alleen verzameld worden voor een ‘welbepaald, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigd’ doel. De verwerking van persoonsgevens door het algoritme is tevens verenigbaar met het oorspronkelijke doel (doelbinding).
Maak de vereiste onderdeel van het programma van eisen	Door de vereiste onderdeel te maken van het programma van eisen bij de aanbesteding, is het voor aanbieders duidelijk aan welke specifieke eisen hun oplossing moet voldoen.
Maak de vereiste onderdeel van de contractovereenkomst	Door de vereiste onderdeel te maken van de contractvereenkomst, worden deze contractueel afdwingbaar.
Maak vereisten voor algoritmes en AI-systemen onderdeel van contractvoorwaarden	Door de vereiste onderdeel te maken van contractvoorwaarden, is het voor aanbieders vooraf duidelijk waar zij aan moeten voldoen.
Persoonsgegevens die worden verwerkt voor het ontwikkelen en gebruiken van algoritmes en AI-systemen zijn beschreven en onderbouwd.	Er is een overzicht opgesteld welke persoonsgegevens worden verwerkt, om welke categorie persoonsgegevens het gaat en er is een onderbouwing gegeven waarom deze passend zijn voor verwerking.
Pas risicobeheer gestructureerd toe voorafgaand en gedurende de ontwikkeling en gebruik van algoritmes en AI-systemen.	Alle stappen van risicobeheer worden periodiek uitgevoerd en op het juiste niveau in de organisatie behandeld.
Neem het kunnen uitvoeren van een audit over de vereiste op in contractvoorwaarden en de contractovereenkomst	Het is van belang dat opdrachtgever mogelijkheden heeft om te controleren in hoeverre door aanbieder/opdrachtnemer wordt voldaan aan naleving van de vereiste.

Maatregel	Uitleg
Pas risicobeheer gestructureerd toe voorafgaand en gedurende de ontwikkeling en gebruik van algoritmes en AI-systemen.	Alle stappen van risicobeheer worden periodiek uitgevoerd en op het juiste niveau in de organisatie behandeld.

Maatregel	Uitleg
Bespreek de vereiste met aanbieder of opdrachtnemer	Ga met aanbieder of opdrachtnemer in gesprek over in hoeverre invulling is gegeven of kan worden gegeven aan de vereiste.
Maak de vereiste onderdeel van het programma van eisen	Door de vereiste onderdeel te maken van het programma van eisen bij de aanbesteding, is het voor aanbieders duidelijk aan welke specifieke eisen hun oplossing moet voldoen.
Maak de vereiste onderdeel van de contractovereenkomst	Door de vereiste onderdeel te maken van de contractvereenkomst, worden deze contractueel afdwingbaar.
Maak vereisten voor algoritmes en AI-systemen onderdeel van contractvoorwaarden	Door de vereiste onderdeel te maken van contractvoorwaarden, is het voor aanbieders vooraf duidelijk waar zij aan moeten voldoen.
Neem het kunnen uitvoeren van een audit over de vereiste op in contractvoorwaarden en de contractovereenkomst	Het is van belang dat opdrachtgever mogelijkheden heeft om te controleren in hoeverre door aanbieder/opdrachtnemer wordt voldaan aan naleving van de vereiste.