Wettelijke uitzondering nodig voor verwerken bijzondere categorieën persoonsgegevens

OntwerpDataverkenning en datapreparatiePrivacy en gegevensbeschermingFundamentele rechten

Vereiste

Bijzondere categorieën van persoonsgegevens mogen alleen worden verwerkt op basis van een wettelijke uitzondering.

Toelichting

Persoonsgegevens die door hun aard bijzonder gevoelig zijn wat betreft de grondrechten en fundamentele vrijheden, verdienen specifieke bescherming. Dit komt doordat de context van de verwerking ervan significante risico's kan meebrengen voor de grondrechten en de fundamentele vrijheden. Denk hierbij aan persoonsgegevens als ras, ethnische afkomst, politieke opvattingen of religieuze of levenschouwelijke overtuigingen.

Bijzondere categorieën persoonsgegevens mogen alleen worden verwerkt als er hier een wettelijke uitzondering voor is (art. 9 AVG en art. 30 UAVG). Deze vereiste is ook van toepassing bij het ontwikkelen en gebruiken van algoritmes of AI-systemen en stelt daarmee beperkingen aan het mogen verwerken van deze categorieën persoonsgegevens, bv. ten behoeve van trainingsdata of het genereren van de beoogde output.

Bronnen

Bron
Artikel 9 AVG
Overweging 51 - 54 AVG
Hoofdstuk 22 - 30 UAVG

Wanneer van toepassing?

Risico

Het (onrechtmatige) verwerken van bijzondere categorieën persoonsgegevens brengt risico's met zich mee op het gebied van respecteren van de persoonlijke levenssfeer en discriminatie.

Maatregelen

AllenGovernancePublieke inkoop

Maatregel	Uitleg
Bespreek de vereiste met aanbieder of opdrachtnemer	Ga met aanbieder of opdrachtnemer in gesprek over in hoeverre invulling is gegeven of kan worden gegeven aan de vereiste.
Creëer ruimte in het contract om opdrachtgever en aanbieder/opdrachtnemer te laten samenwerken om deze vereiste te realiseren.	Om op een betekenisvolle manier invulling te geven bepaalde vereisten, kan het nodig zijn dat de opdrachtgever en aanbieder/opdrachtnemer (innovatief) samenwerken om deze vereiste te realiseren.
Maak de vereiste onderdeel van het programma van eisen	Door de vereiste onderdeel te maken van het programma van eisen bij de aanbesteding, is het voor aanbieders duidelijk aan welke specifieke eisen hun oplossing moet voldoen.
Maak de vereiste onderdeel van de contractovereenkomst	Door de vereiste onderdeel te maken van de contractvereenkomst, worden deze contractueel afdwingbaar.
Maak vereisten voor algoritmes en AI-systemen onderdeel van contractvoorwaarden	Door de vereiste onderdeel te maken van contractvoorwaarden, is het voor aanbieders vooraf duidelijk waar zij aan moeten voldoen.
Pas risicobeheer gestructureerd toe voorafgaand en gedurende de ontwikkeling en gebruik van algoritmes en AI-systemen.	Alle stappen van risicobeheer worden periodiek uitgevoerd en op het juiste niveau in de organisatie behandeld.
Neem het kunnen uitvoeren van een audit over de vereiste op in contractvoorwaarden en de contractovereenkomst	Het is van belang dat opdrachtgever mogelijkheden heeft om te controleren in hoeverre door aanbieder/opdrachtnemer wordt voldaan aan naleving van de vereiste.

Maatregel	Uitleg
Pas risicobeheer gestructureerd toe voorafgaand en gedurende de ontwikkeling en gebruik van algoritmes en AI-systemen.	Alle stappen van risicobeheer worden periodiek uitgevoerd en op het juiste niveau in de organisatie behandeld.

Maatregel	Uitleg
Bespreek de vereiste met aanbieder of opdrachtnemer	Ga met aanbieder of opdrachtnemer in gesprek over in hoeverre invulling is gegeven of kan worden gegeven aan de vereiste.
Creëer ruimte in het contract om opdrachtgever en aanbieder/opdrachtnemer te laten samenwerken om deze vereiste te realiseren.	Om op een betekenisvolle manier invulling te geven bepaalde vereisten, kan het nodig zijn dat de opdrachtgever en aanbieder/opdrachtnemer (innovatief) samenwerken om deze vereiste te realiseren.
Maak de vereiste onderdeel van het programma van eisen	Door de vereiste onderdeel te maken van het programma van eisen bij de aanbesteding, is het voor aanbieders duidelijk aan welke specifieke eisen hun oplossing moet voldoen.
Maak de vereiste onderdeel van de contractovereenkomst	Door de vereiste onderdeel te maken van de contractvereenkomst, worden deze contractueel afdwingbaar.
Maak vereisten voor algoritmes en AI-systemen onderdeel van contractvoorwaarden	Door de vereiste onderdeel te maken van contractvoorwaarden, is het voor aanbieders vooraf duidelijk waar zij aan moeten voldoen.
Neem het kunnen uitvoeren van een audit over de vereiste op in contractvoorwaarden en de contractovereenkomst	Het is van belang dat opdrachtgever mogelijkheden heeft om te controleren in hoeverre door aanbieder/opdrachtnemer wordt voldaan aan naleving van de vereiste.