Toetsingskader risicoprofilering – Normen tegen discriminatie op grond van ras en nationaliteit
OntwerpVerificatie en validatieBeleid en adviesJuristBias en non discriminatieFundamentele rechten
Direct naar het Toetsingskader risicoprofilering
Hulpmiddel
Dit toetsingskader is bedoeld voor alle instanties die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van wetten, regels en voorwaarden. Dat gaat vaak om overheidsinstanties, zoals uitvoeringsinstanties, de marechaussee, de politie en gemeenten.
Dit hulpmiddel geeft de meest belangrijke handvatten en richtlijnen weer waarmee discriminatie bij risicoprofilering voorkomen kan worden.
Het toetsingskader past de wetgeving en jurisprudentie op het terrein van gelijke behandeling toe op de praktijk van risicoprofilering.
Dit toetsingskader is gebaseerd op nationale en internationale geldende verdragen, wetten en jurisprudentie tot aan november 2024. De normen en jurisprudentie op dit terrein zijn echter continu in ontwikkeling.
Het is belangrijk om te benadrukken dat het hierbij gaat om de juridische ondergrens van het discriminatieverbod, zoals geformuleerd door internationale en nationale rechters.
Aan de regels uit dit toetsingskader moet de overheid zich dus ten minste houden. Dit laat onverlet dat de overheid kan beslissen om strengere regels te hanteren.
Vervanging van het toetsingskader uit 2021
Het College voor de Rechten van de Mens publiceerde in 2021 het toetsingskader Discriminatie door Risicoprofielen. Het nieuwe toetsingskader moet gezien worden als een doorontwikkelde, geheel herziene versie die de versie uit 2021 vervangt. Omdat het non-discriminatierecht bij beide toetsingskader het uitgangspunt is, zullen ook onderdelen uit het toetsingskader 2021 terugkomen in deze nieuwe versie.
Relevantie
Het spreekt voor zich dat overheidsinstanties zich bij het uitvoeren van hun taken moeten onthouden van discriminatie. De voorbeelden van discriminerende risicoprofilering, zoals de Kinderopvangtoeslagaffaire of de Controle Uitwonendenbeurs bij DUO, van de laatste jaren laten zien dat handhavende instanties in de praktijk nog onvoldoende in staat zijn om discriminatie bij risicoprofilering te voorkomen. In dit toetsingskader wil het College verhelderen welke normen uit het verbod op discriminatie voortvloeien, specifiek op grond van ‘ras’ en nationaliteit. Het schetst de verplichtingen die instanties hebben bij gebruik van risicoprofilering, en welke stappen zij minimaal moeten zetten om discriminatie te voorkomen.
Auteur
Het Toetsingskader risicoprofilering is ontwikkeld door het College voor de Rechten van de Mens.
Bijbehorende vereisten
| Vereiste |
|---|
| grw-01 - Algoritmes schenden geen grondrechten of mensenrechten |
| grw-02 - Algoritmes discrimineren niet |
Bijbehorende maatregelen
| Maatregel |
|---|
| ver-03 - Toets het algoritme op bias en voer een rechtvaardigingstoets uit |
| dat-02 - Toets en analyseer of de inputvariabelen of risicoindicatoren geschikt zijn voor het beoogde algoritme |